Hoe ziet de natuur van de toekomst eruit?

NATURALLY – WILD FUTURES

M. Punt

Melica 200

Installatie 14 Apr 22 tot 9 Okt 22

Beeld: Wiebrig Krakau
Beeld: Wiebrig Krakau

Op 14 april 2022 werd het paviljoen van M. feestelijk geopend door staatssecretaris Gunay Uslu. Voor de openingstentoonstelling ‘Naturally – Wild Futures’ zijn vijf kunstenaars gevraagd om hun uitdagende toekomstvisies te geven over de wilde natuur die ons te wachten staat. We ontvingen 70.000 bezoekers en 5000 leerlingen.

Beeld door Maarten Feenstra

Hoe zal de natuur in de toekomst veranderen? Technologie verandert onze planeet enorm en onze relatie met de natuur staat door klimaatverandering op scherp. Wat kunnen we verwachten? Misschien gaan technologie en de natuur wel steeds meer op elkaar lijken? Moet de mens zich afvragen hoe wild de natuur kan worden? Is er nog wel plek voor de mens? 

In de tentoonstelling NaturAlly: Wild Futures gaven vijf kunstenaars uitdagende toekomstvisies over de wilde natuur die ons te wachten staat. Ze ontdekten nieuwe werelden, onderzochten nieuw leven en vergroeien met de woeste natuur die weer de leiding neemt… of zelfs de overheersende kracht wordt op onze planeet. 

Abiosis, Heleen Blanken. Beeld door Wiebrig Krakau

ABIOSIS – HELEEN BLANKEN

Abiosis betekentafwezigheid van leven’. Dit werk was te vinden in de vijver van het paviljoen van M. Het is gebaseerd op de oersoep-theorie; het idee dat levenloze stoffen onder unieke omstandigheden kunnen veranderen in leven. De theorie doet vermoeden dat het heelal vergeven zou moeten zijn van ingewikkelde levensvormen, maar tot nu toe hebben we alleen het bewijs van leven op onze eigen planeet. Is het leven een uitzondering, ontstaan door absoluut toeval?

Dit werk is een artistieke vertaling van de oersoep-theorie. Gegoten in de vorm van een mistinstallatie, een luchtbellen veld in het water en een mechanisch organisme dat het ontstaan van leven verbeeldt. Vanaf het terras kon de bezoeker invloed uitoefenen op het werk en onderdeel worden van dit bijzondere systeem. Wat is onze plek in het geheel? Zullen toekomstige technologieën nieuw leven kunnen genereren, en zullen wij daar een hand in hebben? Of zullen we de natuur en de technologische vooruitgang nooit volledig kunnen beheersen? 

Heleen is beeldend kunstenaar en woont en werkt in Amsterdam. Het werk van Heleen gaat vaak over de invloed van de mens op de natuur en de manier waarop wij de natuur zien. Haar kunst verkent tegenstellingen, zoals levend tegenover onnatuurlijk of analoog tegenover digitaal. Ook met Abiosis wilde ze ons laten nadenken over hoe wij de natuur zien. Een sensor zette het werk in beweging, maar soms nam het werk de controle van je over. Net als de natuur.

Abiosis, Heleen Blanken. Beeld door Wiebrig Krakau
Idem
Dryad, MAISON the FAUX

DRYAD – MAISON THE FAUX

Met Esmay Wagemans, soundscape by A. Crespo Barba

In de eerste zaal van ons paviljoen was een bos te vinden van wel heel bijzondere bomen, of waren het mensen? Dryad liet de bezoekers nadenken over hoe wij als mens steeds onnatuurlijker worden maar tegelijkertijd de wens hebben om één te worden met de natuur.

‘We planten bomen om van het schuldgevoel over onze citytrips af te komen. We knuffelen bomen in onze polyester outfits, om daarna terug te kruipen achter het blauwe licht van onze computers. Ben jij nog in staat om deel te nemen aan het eeuwenoude ritueel van afsterven en terugkeren naar de rottende aarde? Zullen onze wortels ooit weer in de grond verankerd zijn? Of haten we het vuil op onze Balenciaga’s?’ 

MAISON the FAUX is een creatieve studio die zich voordoet als een groot couture modehuis. Faux betekent nep. Het werk van de studio draait vaak om de vraag wat nou echt is en wat nep. Voor Dryad werkte MAISON the FAUX samen met kunstenaar Esmay Wagemans. Beide maken werk dat geïnspireerd is op het menselijk lichaam, gedrag en identiteit. Wat maakt ons tot wie we zijn? Zijn we in staat om te veranderen? Wanneer zijn we echt? Wanneer zijn we FAUX? En maakt dit uit?  

Beeld: Riccardo de Vecchi
Beeld door Wiebrig Krakau

EEN DIGITAAL DIORAMA

In de tweede zaal van het paviljoen was een groot digitaal diorama geplaatst. In dit diorama zag je drie digitale toekomstvisioenen op de natuur in een nieuwe vorm. 

Musea gebruiken al heel lang diorama’s om de natuur te laten zien. Meestal als een soort kijkdoos: achter glas met nagemaakt landschap, opgezette dieren, nepplanten en een geschilderde achtergrond. Door nieuwe media-technieken kreeg deze traditionele museumgewoonte een nieuw (digitaal) leven. 

Shell Machine, Max de Waard. Beeld door Wiebrig Krakau

MAX DE WAARD- SHELL MACHINE

Max maakt digitale werelden waarin hij onderzoekt hoe de mens, natuur en techniek samenleven en op welke manier dit onze omgeving verandert. Hoe bijvoorbeeld natuurlijke bronnen zullen veranderen in onnatuurlijke hulpmiddelen of hoe de door mensen gemaakte wereld wordt overgenomen door de natuur. Shell Machine is geïnspireerd op het bouwen van dierennesten en de ontmoetingen tussen dieren en menselijke voorwerpen. Kunnen deze tegenovergestelde werelden van techniek en natuur zich ontwikkelen in een zichzelf in leven houdende machine? 

Bugsim (Pheromone Spa), Theo Triantafyllidis. Beeld door Wiebrig Krakau

THEO TRIANTAFYLLIDIS – BUGSIM (PHEROMONE SPA)

Theo is een Griekse kunstenaar die digitale ruimtes bouwt en vervolgens kijkt hoe wij als mens die kunnen bewonen. Hij maakt uitgebreide werelden en ingewikkelde systemen waar het digitale en het lichamelijke op griezelige, vreemde en mooie manier versmelten. BugSim (Pheromone Spa) is een computergestuurd systeem van insecten en alles wat zij nodig hebben om te leven. Een wereld waarin menselijke creaties en de natuur naast elkaar bestaan. Misschien wel het laatste stukje leven. Zie je de schoonheid van deze samenwerking? Of denk je aan alles dat al verloren is gegaan? 

Pickled City, Yaloo. Beeld door Wiebrig Krakau

YALOO – PICKLED CITY

Afbeeldingen van grappige dieren, 3D modellen van gebouwen, Yaloo verzamelt het allemaal om hiermee eigen werelden te maken. In Pickled City duik je vanuit een verwoest industrie-landschap, in een roze onderzeewereld waar de natuur een sprookjesachtige richting in is geslagen. Je dwaalt door een doolhof van buizenstelsels, overgenomen door woest zeewier, bevolkt door tropische waterwezens. Je ontdekt een toekomstig thuis voor de mens: een mysterieuze onderwater-stad vol van nieuw leven en nieuwe energie. Kunnen we door de opwarming van het zeewater heel veel onverwacht leven tegenkomen, ineens dichtbij huis? 

Met dank aan

NaturAlly: Wild Futures

Curator: Ward Janssen 

Onderzoekspartner – Kristine Steenbergh (VU Amsterdam, Environmental Humanities Center) 

Assistent curator – Marije Klei 

Met dank aan: Mieke Gerritzen, Koert van Mensvoort, Geert Lovink, Sadie Hale, Sandra van Beers en Janine Huizenga 

Abiosis

Kunstenaar: Heleen Blanken 

Engineering: Daniël de Bruin  

Software: NAP labs, Tim Groeneboom  

Technisch projectmanager: Ian Considine 

Met dank aan: Sander Gelswijk, Studio Thus That, Jorick Mulder, Paméla Menzo 

Dryad

Kunstenaar: MAISON the FAUX en Esmay Wagemans  

Soundscape: A. Crespo Barba  

Productie bomen: Blowups  

3D scan: 4CCC 

Human: Arno Verburggen 

Hardware: VHS BV 

Diorama-zaal

Scenografie: MAISON the FAUX   

Productie stenen: Studio Schinkelshoek  

Visuals: Willem Stapel 

Soundscape: A. Crespo Barba

Diorama: America Digitaal Druk 

Hardware: VHS BV 

Shell Machine

Kunstenaar: Max de Waard 

Geluid: Max de Waard 

BugSim (Pheromone Spa)

Kunstenaar: Theo Triantafyllidis 

Geluid: Holly Waxwing 

Pickled City

Kunstenaar: Yaloo 

Geluid: Yetsuby 

Technisch advies: Thomas de Rijk 

Animatie assistent: Haneul Nam 

Het programma van M. is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage van:

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Provincie Flevoland
Gemeente Almere
Almere2.0
BPD Cultuurfonds
het Prins Bernard Cultuurfonds
Mondriaan Fonds
VSBfonds
Stimuleringsfonds Creatieve Industrie

Benieuwd wat we nog meer hebben gedaan?